ఓయినం

నేను సెయ్యబోతున్నది గూడా గదే జెర నా ఎన్క ఉషారుగుండు ఏడా తేడా రావద్దు పో పోయి రాజుగాని పిల్సుకురా” అన్నాడు.
ఎల్లయ్య సేన్లల్లకెని అడ్డంపడిపోయి రాజుని పిల్చుకొచ్చాడు.
”ఏంది పెద్దనాయినా పిల్సినవంటా” అంటూ రాజు వస్తూనే అడిగేసరికి ”ఓరి రాజు మీ కల్లం గియ్యాలనే అయిపోయినట్లుంది” అన్నాడు.
”ఔనే గియ్యాలనే ఒడ్లన్ని యింట్ల ఏసినం ఇగ రేపటినుంచి గడ్డి కట్టుడుంటది” అన్నాడు.
”ఏం లేదురా మా కల్లంల గూడా గియ్యాలనే పనైంది నెల రోజులనుండి పనిసేసి సేసి పెయ్యంతా పులిసినట్లైందిరా గందుకని నువ్వు ఒక పన్జెయ్యాలిరా” అంటూ ఆగాడు.
”ఏమి జెయ్యమంటవే” అంటూ రాజు అర్థంకానట్లు చూసేసరికి
”మనందరి కళ్ళాలు అయి వడ్లసంచులు యిండ్లల్లకు గూడ జేరినయి గాని నీలమ్మ ఒడ్లు మోసుడు యింకా కాలేదురా పోరి ఒక్కతే పిల్లలని సూసుకుంటు ఎంతకని పోరుతది సెప్పు అయినా శాతనైన కాడికి పొద్దస్తమానం పని జేస్తనే ఉంది. ఓడ్లని యింటికి మోసుడు ఒక్క దినంల ఐతదా సెప్పు మనమంటే సంచులతోటి మోస్కపోయి యిండ్లల పోస్తిమి గాని అది ఆడది గంపల మోయవట్టే ఎంత లేదన్నా రెండు మూడు రోజులు వడ్లు మోసుడే అయితదేమో. ఆ పిల్ల సేనేమో కొనాకాయే రాత్రిపూట పంటను ఎవడన్నా దొంగిలించుకుపోతే సేసిన కష్టమంతా సెరువుల పోసినట్లయితది గందుకని నువ్వు పగలంతా మీ కల్లంల పన్జేసుకుంట రాత్రిపూట ఆ వడ్ల కుప్పకాడ కావలుండాలే” అన్నాడు.
”నువ్వు జూస్తున్నవు గదనే ఆరం రెండారాలనుంచి మా కల్లంల ఏ తీర్గపనుందో గియాలనన్నా యింటికి పోయి మస్తు పండుకుందామన్కుంటున్నా కావాలంటే రేపటి నుంచి వదినకు ఒడ్లు మోసిపెడ్త తియ్యి” అని వెనుతిరగిపోయాడు.
”అమ్మమ్మ నువ్వు దానికి వడ్లు మోసుడు ఎందుకురా ఎట్ల పంట పండించుకుందో గట్లనే మోసుకుంటది గాని పంట ఎవడి నోట్లనన్నా పడితే అది పరేషాన్‌ అయితదిరా గది పోనిగాని మా కోడలు కూడా కాన్పుకు పోయిందంటగా యింగ నీకు యింటికి పోను జరూరతు ఏంది సెప్పు యింట్లున్నా పొలంలోఉన్నా ఒక్కటేనాయె” అన్నాడు.
రాజు నీలమ్మ పొలం దగ్గర కాపలా ఉండటానికి ముందు తటపటాయించినా తర్వాత ఒప్పుకున్నాడు.
”గిట్లన్నవు బాగుంది ఇంగ మస్తు సీకటి పడ్డాది గాని నువ్వు నీలమ్మ వడ్లకుప్ప కాడుండు నీకు టిఫిను ఇంతజాం నేను సేస్తా” అని సత్తయ్య అనంగానే
”ఈడనే ఉండరా రాజు అమ్మకు నేను సెప్త తియ్యి” అని ఎల్లయ్య సత్తయ్యతో కల్సి ఇంటిముఖం పడ్తే రాజు కళ్లెం దిక్కు సాగిపోయాడు.

సత్తయ్య ఇంటికి పోయేసరికి నీలమ్మ వంటచేస్తోంది. పోయి కాళ్ళు చేతులు కడుక్కొని గుమ్మం దగ్గర కూర్చుంటూ ”నీలమ్మా” అని పిలిచాడు. ఆ పిలుపు విని పొయ్యి దగ్గర నుంచి గబగబా వచ్చి ”ఏంది మామా పిల్సినవు” అంది.
”ఇగో నీ కల్లాంల రాజుగాడు కావలుంటడు గాని ఆనికి ఈ రాత్రికి బువ్విచ్చిరా” అన్నాడు. సత్తయ్య తనకు సాయం చేసినందుకు అతని దిక్కు కృతజ్ఞతగా చూస్తూ ”గట్లనే మామా” అని పొయ్యి దగ్గరకు పోయి అన్నం దమ్ముకేసి పప్పుచారుచేసి టిఫిను కట్టింది. అప్పటికే పిల్లలు ఆకలితో మారాంచేస్తుంటే వేడివేడి అన్నం పప్పు గిన్నెల్లో వేసి పెడ్తూ ”కొడుకా తమ్మునికి బువ్వ తినిపించి నువ్వు తిను నేను కాకకి టిఫినిచ్చొస్తా” అని సురేందరుతో చెప్పి, చిన్న బిందెల నీళ్ళు తీసుకుని ఎడమచేతిపై పట్టుకుని కుడిచేతిలో టిఫిను పట్టుకుని పొలాల్లో అడ్డం పడిపోయింది.

మెషిను కోటిలు దగ్గర మందుకొడ్తు నీలమ్మ, రాజుకి టిఫిను తీసుకుపోవటాన్ని సత్తయ్య, ఎల్లయ్యలు గమనిస్తున్నారు.
నీలమ్మ రాజు దగ్గరకు పోయి టిఫిను నీళ్ళు ఇచ్చి వెంటనే వెనుతిరిగి రావటం పున్నమి వెన్నెల్లో స్పష్టంగా కన్పిస్తుంటే ”అరే యాది కత సురువైంది రా రేపు రాజుగాన్ని దుకానానికి తీస్కపోయి ఆని ఇష్టంవచ్చినంతా తాపియ్యి ఆడు మంచి మూడులున్నది సూసి మనం సోంచాంచిన సుద్ది సెప్పాలా ఆడ్ని మెల్లమెల్లగా దువ్వు లేకుంటే ఆడు మనకే ఆడైతడు ఆడ్ని ఎట్లయినా పుసలాయించి పని దీసుకోవాలి గీ సుద్ది మరువకు” అంటూ పచ్చనోటు చేతిలో కుక్కాడు. అది తీసుకుని జేబులో పెట్టుకుంటూ ”గట్లనే అన్నా గిట్లనే గిదంతా నా సేతిలో పని గిది మనకొక లెక్కనా ఏంది గందుల్ల రాజుగాడు నా రక్తం నా అన్నకొడుకు ఆడు నా మాటింటడే” అంటూ లేచాడు. మర్నాడు పొద్దునే రాజు నీలమ్మ యింటికి వచ్చి ఖాళీ టిఫిను బిందె ఇచ్చి వెళ్తుంటే ”ఓ రాజు జెర గియ్యాల గూడా కళ్లెం కాడుండయ్యా” అని ప్రాధేయపూర్వకంగా అంటే ”గట్లనే ఒదినా” అంటూ రాజు వెళ్లిపోయాడు. యింట్లో పనులన్ని త్వరత్వరగా ముగించుకుని సర్ది గంపనీళ్ళు తీసుకుని కొడుకులతో కల్సి పొలం దగ్గరకు పోయింది నీలమ్మ.

ఆడవాళ్ళంతా ఆ రోజు నుండి ఇండ్ల దగ్గరుండి వాకిట్లల్ల వడ్లు ఆరబోస్తుంటే మొగవాళ్ళంతా పొలాల్లో తాళ్ళు పేని గడ్డికట్టి గాడ్డాముల్లో వేస్తుంటే నీలమ్మ తన కల్లం దగ్గర నుంచి వడ్లు మోయటానికే సరిపోయింది. పొద్దుగూకుతుండగనే ఎల్లయ్య మెల్లగా రాజు దగ్గరకు వచ్చి ”ఒకసారి గట్ల దుఖ్నం కాడికి పోదాం రా బిడ్డా” అంటూ కల్లు దుకాణానికి తీసుకుపోయి ఆరు సీసాల కల్లు తెప్పించి శాకన తెప్పించేసరికి రాజు వాటిని చూసి గుటికెలు మింగుతూనే ”కాకా గిన్నెందుకే” అన్నాడు.
”ఎందుకేంది కొడుకా మనిద్దరికే పట్టు” అంటూ కల్లుసీసా చేతిలో పెట్టాడు. ఏనాడు లేంది చిన్నాయినకు అకస్మాత్తుగా తన మీద ప్రేమ ఎందుకు పుట్టుకొచ్చిందో అర్థంకాలేదు. అయినా తెచ్చిండుగా తాగిందే లెక్కా అనుకుని గబగబా రెండు సీసాలు ఖాళీచేసి శాఖన నాకాడు. నిషా మెల్లమెల్లగా తలకెక్కసాగింది. అప్పటి వరకు రాజుతో ఆమాట ఈమాట మాట్లాడుతూ నాలుగు సీసాల కల్లు రాజుతో తాగించి అతని మాట తడబడుతుండటంతోనే ”కొడుకు లైనులోకొచ్చిండు” అనుకొని
”ఓరి రాత్రి నీలమ్మ సేన్ల పండుకున్నవుగా తిననీకి ఏమన్నా తెచ్చిందా” అంటూ ఏమీ ఎరగనట్లు అడిగాడు. ”తెచ్చింది కాక ఇంట్ల బువ్వుండంగనే టిఫిను గట్టుకొని పోరగాండ్లకు బువ్వేసి నా దగ్గరకి ఊర్కొంచ్చిందంట టిఫినిచ్చి ఇంటికాడ పోరలు బువ్వతింటుండ్రయ్యా అని ఎంటనే పోయింది” అన్నాడు. ”అంటే బువ్వ నువ్వు తిన్నదాకా లేదా” అన్నాడు.
”ఎట్లుంటదే పోరలు బువ్వతింటుండ్రంట అయిన అంత అవసరమేంది” రాజు ముఖంలో సందేహం ”సట్‌ నీయవ్వ” అంటూ ముఖం తిప్పుకున్నాడు.

”అదేంది కాకా గట్లున్నవు” అన్నాడు కానీ కాకయ్య ఆంతర్యమేమిటో అతనికి అర్థం కాలేదు. ”రేయ్‌ గాడిద కొడ్కా సత్తెన్న నిన్న నీలమ్మ పొలం దగ్గర వేరోళ్ళను కాపలా పెడ్తానంటే నేను నిన్నే పెట్టమన్నా నేను గట్లెందుకన్ననో నీకు సమజైందా” అనేసరికి ”ఎందుకే” అంటూ వెర్రిముఖం పెట్టాడు. ”ఎందుకేంది సిన్నతనంలోనే దానికి మొగుడు సచ్చే గంతసేను సెల్కా దానిదేనాయే గిన్ని దినాలంటే మొగిలిగాడికి పన్జెయ్య శాతగాక పొలం బీడుపెట్టిండు గాని ఇది తల్లికాడ్కేని రూపాలు దెచ్చి ఎట్ల పంట పండించిందో సూసినవుగా అదీగాక గాడు సచ్చినంక పోరగాండ్లను ఇడ్సి దీని అత్తలెక్క ఇది ఎక్కడ దెంకపీక్తదో అనుకున్నం కాని సత్తెన్న దొంగతనంగా రాయించుకున్న పొలం ఆ పొలం ఈ పొలం గల్సి ఎంత పంట పండించిందో సూస్తున్నవుగా దాని తల్లిదండ్రుల కాడ పైసుంది దీనికాడ పనిజేసే ఓనరుంది” అంటూ రాజుకళ్ళలోకి సూటిగా చూశాడు.
”అయితే ఏంది కాకా గిప్పుడు నువ్వేమంటవు” అంటూ రాజు తలగోక్కున్నాడు. ”ఓరి బడివే నీకు యింకా సమజ్‌గాలేదా” అంటూ లేచి వెళ్లి మరి రెండు కల్లుసీసాలు కోడిగుడ్లు తెస్తూ ”నేను ఎందుకు గిట్ల సెప్తున్ననో సమజ్‌ సేసుకో కొడ్కా అది గిప్పుడే పాలోల్ల సాయం లేకుండనే పంట పండించేటంతటిది అయింది. అంటే మన మూడుపాళ్ళు గల్పితే ఒచ్చే పంటని అది ఒక్కతే పండించింది. దానికి రెండు పుట్లు పండుతాయి, యింగ గిట్లనే పండిస్తుంటే అది పెద్దగైతది మస్తు రూపాలు సంపాయిస్తది మనల్ని యింగ లెక్క సెయ్యదు అది ముండ మోసింది యింకా కావలసినంత పైకం దాని సేతిల కొస్తుంది ఎన్నటికైనా ఎవ్వని సేతిలనో పడ్తదని నాకెర్క గిట్లాంటోళ్ళను ఎంత మందిని సూడలే. గంద్కనే అది ఎవల సేతుల పడక ముందే దాన్ని నీ సేతిల తీసుకో” అన్నడు తాపీగా.

ఆడ్ని మెల్లమెల్లగా దువ్వు లేకుంటే ఆడు మనకే ఆడైతడు ఆడ్ని ఎట్లయినా పుసలాయించి పని దీసుకోవాలి గీ సుద్ది మరువకు” అంటూ పచ్చనోటు చేతిలో కుక్కాడు. అది తీసుకుని జేబులో పెట్టుకుంటూ ”గట్లనే అన్నా గిట్లనే గిదంతా నా సేతిలో పని గిది మనకొక లెక్కనా ఏంది గందుల్ల రాజుగాడు నా రక్తం నా అన్నకొడుకు ఆడు నా మాటింటడే” అంటూ లేచాడు. మర్నాడు పొద్దునే రాజు నీలమ్మ యింటికి వచ్చి ఖాళీ టిఫిను బిందె ఇచ్చి వెళ్తుంటే ”ఓ రాజు జెర గియ్యాల గూడా కళ్లెం కాడుండయ్యా” అని ప్రాధేయపూర్వకంగా అంటే ”గట్లనే ఒదినా” అంటూ రాజు వెళ్లిపోయాడు. యింట్లో పనులన్ని త్వరత్వరగా ముగించుకుని సర్ది గంపనీళ్ళు తీసుకుని కొడుకులతో కల్సి పొలం దగ్గరకు పోయింది నీలమ్మ. ఆడవాళ్ళంతా ఆ రోజు నుండి ఇండ్ల దగ్గరుండి వాకిట్లల్ల వడ్లు ఆరబోస్తుంటే మొగవాళ్ళంతా పొలాల్లో తాళ్ళు పేని గడ్డికట్టి గాడ్డాముల్లో వేస్తుంటే నీలమ్మ తన కల్లం దగ్గర నుంచి వడ్లు మోయటానికే సరిపోయింది.

పొద్దుగూకుతుండగనే ఎల్లయ్య మెల్లగా రాజు దగ్గరకు వచ్చి ”ఒకసారి గట్ల దుఖ్నం కాడికి పోదాం రా బిడ్డా” అంటూ కల్లు దుకాణానికి తీసుకుపోయి ఆరు సీసాల కల్లు తెప్పించి శాకన తెప్పించేసరికి రాజు వాటిని చూసి గుటికెలు మింగుతూనే ”కాకా గిన్నెందుకే” అన్నాడు. ”ఎందుకేంది కొడుకా మనిద్దరికే పట్టు” అంటూ కల్లుసీసా చేతిలో పెట్టాడు. ఏనాడు లేంది చిన్నాయినకు అకస్మాత్తుగా తన మీద ప్రేమ ఎందుకు పుట్టుకొచ్చిందో అర్థంకాలేదు. అయినా తెచ్చిండుగా తాగిందే లెక్కా అనుకుని గబగబా రెండు సీసాలు ఖాళీచేసి శాఖన నాకాడు.

నిషా మెల్లమెల్లగా తలకెక్కసాగింది. అప్పటి వరకు రాజుతో ఆమాట ఈమాట మాట్లాడుతూ నాలుగు సీసాల కల్లు రాజుతో తాగించి అతని మాట తడబడుతుండటంతోనే ”కొడుకు లైనులోకొచ్చిండు” అనుకొని ”ఓరి రాత్రి నీలమ్మ సేన్ల పండుకున్నవుగా తిననీకి ఏమన్నా తెచ్చిందా” అంటూ ఏమీ ఎరగనట్లు అడిగాడు. ”తెచ్చింది కాక ఇంట్ల బువ్వుండంగనే టిఫిను గట్టుకొని పోరగాండ్లకు బువ్వేసి నా దగ్గరకి ఊర్కొంచ్చిందంట టిఫినిచ్చి ఇంటికాడ పోరలు బువ్వతింటుండ్రయ్యా అని ఎంటనే పోయింది” అన్నాడు. ”అంటే బువ్వ నువ్వు తిన్నదాకా లేదా” అన్నాడు. ”ఎట్లుంటదే పోరలు బువ్వతింటుండ్రంట అయిన అంత అవసరమేంది” రాజు ముఖంలో సందేహం ”సట్‌ నీయవ్వ” అంటూ ముఖం తిప్పుకున్నాడు. ”అదేంది కాకా గట్లున్నవు” అన్నాడు కానీ కాకయ్య ఆంతర్యమేమిటో అతనికి అర్థం కాలేదు. ”రేయ్‌ గాడిద కొడ్కా సత్తెన్న నిన్న నీలమ్మ పొలం దగ్గర వేరోళ్ళను కాపలా పెడ్తానంటే నేను నిన్నే పెట్టమన్నా నేను గట్లెందుకన్ననో నీకు సమజైందా” అనేసరికి ”ఎందుకే” అంటూ వెర్రిముఖం పెట్టాడు.

”ఎందుకేంది సిన్నతనంలోనే దానికి మొగుడు సచ్చే గంతసేను సెల్కా దానిదేనాయే గిన్ని దినాలంటే మొగిలిగాడికి పన్జెయ్య శాతగాక పొలం బీడుపెట్టిండు గాని ఇది తల్లికాడ్కేని రూపాలు దెచ్చి ఎట్ల పంట పండించిందో సూసినవుగా అదీగాక గాడు సచ్చినంక పోరగాండ్లను ఇడ్సి దీని అత్తలెక్క ఇది ఎక్కడ దెంకపీక్తదో అనుకున్నం కాని సత్తెన్న దొంగతనంగా రాయించుకున్న పొలం ఆ పొలం ఈ పొలం గల్సి ఎంత పంట పండించిందో సూస్తున్నవుగా దాని తల్లిదండ్రుల కాడ పైసుంది దీనికాడ పనిజేసే ఓనరుంది” అంటూ రాజుకళ్ళలోకి సూటిగా చూశాడు. ”అయితే ఏంది కాకా గిప్పుడు నువ్వేమంటవు” అంటూ రాజు తలగోక్కున్నాడు.

 ”ఓరి బడివే నీకు యింకా సమజ్‌గాలేదా” అంటూ లేచి వెళ్లి మరి రెండు కల్లుసీసాలు కోడిగుడ్లు తెస్తూ ”నేను ఎందుకు గిట్ల సెప్తున్ననో సమజ్‌ సేసుకో కొడ్కా అది గిప్పుడే పాలోల్ల సాయం లేకుండనే పంట పండించేటంతటిది అయింది. అంటే మన మూడుపాళ్ళు గల్పితే ఒచ్చే పంటని అది ఒక్కతే పండించింది. దానికి రెండు పుట్లు పండుతాయి, యింగ గిట్లనే పండిస్తుంటే అది పెద్దగైతది మస్తు రూపాలు సంపాయిస్తది మనల్ని యింగ లెక్క సెయ్యదు అది ముండ మోసింది యింకా కావలసినంత పైకం దాని సేతిల కొస్తుంది ఎన్నటికైనా ఎవ్వని సేతిలనో పడ్తదని నాకెర్క గిట్లాంటోళ్ళను ఎంత మందిని సూడలే. గంద్కనే అది ఎవల సేతుల పడక ముందే దాన్ని నీ సేతిల తీసుకో” అన్నడు తాపీగా. రాజుకి తాగిన మత్తంతా ఒక్కసారి వదిలినట్లయి ఎల్లయ్య దిక్కు వెర్రిచూపులు చూస్తూ ”కాకయ్య నువ్వే నాయే నాకు గిట్ల సెప్తున్నవు మొగడు సచ్చింది అందుల్ల అన్న భార్య గిట్లసేస్తే పాపమే” అన్నాడు తలొంచుకుని.

”గీ దినాలల్ల పాపం లేదూ గీపం లేదురా పైసా పైసా ఈ లోకమంతా పైస తోనే నడుస్తుందిరా దాన్ని నీ సేతులలోకి తెచ్చుకుంటే పైసా ఫలం నీదై నువ్వు నిజంగనే రాజువైతవు. అటు ఒంటి సుఖము ఇటు ఇంటిసుఖము అంతా నీదేరా అందట్ల నువ్వు మంచిగుంటవు నా అన్న కొడుకువని నీకు సెప్తున్నా లేకుంటే ఎందుకు సెప్త బిడ్డా” అంటూ రాజు మనస్సులో విషపు బీజం నాటాడు. రాజు కాదుకూడదు అన్నా అతని మనస్సులో ఆలోచనలు సుడులు తిరుగు తున్నాయి. చేయాల్సిన కార్యమేదో చెప్పి దానివల్ల కలిగే లాభాలను చూడమన్నాడు ఎల్లయ్య. బాగా చీకటి పడ్డాక ఇద్దరు కల్సి ఊగుకుంటూ, తిరుగుకుంటూ ఇంటిదిక్కు సాగిపోయారు.

రాజు సరాసరి కల్లు దుకాణం నుంచి కల్లం దగ్గరకు వచ్చేసరికి తెల్లని ఎన్నెల్లోని ఇదురుగాలికి ఒనుక్కుంటూ నీలమ్మ అతని కోసం టిఫిను నీళ్ళు తీసుకొచ్చి ముందర పెట్టుకుని మునగా దీసుకుని కూర్చొని ఉండటం చూసి మెల్లగా వచ్చి ఆమెమీద చెయ్యి వెయ్యాలని చూశాడు. కానీ ధైర్యం చాలక ముందుకు చాపిన చేతికి వెనక్కు తీసుకుని మెటికలు విరుస్తుంటే ఆ చప్పుడు విని తలతిప్పి రాజుని చూస్తూ ”రాజు ఏడికి పోయినవయ్య టిఫిను దెచ్చి గంటసేపైంది” అంటుంటే
”ఏ… ఏడికి పోలే ఒదినా ఎల్లికాక దుక్నాంకు తీస్కపోయిండు” అన్నాడు ”గట్లనా సరే చెయ్యి కడుగుకో బువ్వపెడ్తా” అని చెంబుతో నీళ్ళు ఇచ్చి గిన్నెలో అన్నం వడ్డిస్తుంటే ”బిడ్డోళ్ళు తిన్నరా ఒదినా” అన్నాడు. ”అవునయ్యా గియ్యాల కొడుకులు జెల్దీ నిద్రపోయిండ్రు అత్తమ్మకు సెప్పొచ్చినా గింత జెల్దీ ఆళ్ళు లెవ్వరు తియ్యి గంద్కే నువ్వు బువ్వ తిన్నంకా పోదామని ఆగినా” అన్నది చిరునవ్వుతో.

రాజు ఇంకేం మాట్లాడుకుండా అన్నం తింటున్నాడే కాని నీలమ్మ అతనిపై నుండి చూపులను పక్కకు మరల్చినప్పుడు దొంగచాటుగా గమనిస్తున్నాడు. నీలమ్మ పొలం దిక్కు వడ్లకుప్ప దిక్కు గడ్డిదిక్కు చూస్తూ ఏదేదో మాట్లాడుతున్నా రాజు చెవులకు ఎక్కడం లేదు. అతను ఒళ్ళంతా కళ్ళుచేసుకుని కిందికి మీదికి నీలమ్మను చూస్తూ ”గిన్ని దినాలు సరిగా సూడలేదు గాని ముద్దుగనే ఉంది” అనుకున్నాడు. రాజు తొందరగా భోజనం చేస్తే యింటికి పోదామని నీలమ్మ చూస్తుంటే అతను కావాలనే నిదానంగా భోజనం చెయ్యసాగాడు.అతను అన్నం తినే వరకు ఆగి ఖాళీ టిఫిను తీసుకుని నీలమ్మ యింటికి మరలంగానే మిషిను కోటిలు దగ్గర నుండి చూస్తున్న రెండు జతల కండ్లు నిరాశకు లోనయ్యాయి. మర్నాడు తెల్లార్తునే కల్లం దగ్గరకు ఎల్లయ్య గబగబా వచ్చి ”ఒరేయ్‌ రాజు రాతిరి నేను ఏం జెప్పిన నువ్వు ఏం జేసినవు సుద్ద మొద్దులెక్క బువ్వతిని పండుకున్నవు” అన్నాడు కోపంగా. ”మల్ల ఏం జెయ్యమన్నవు కాకా గుండె ధైర్యం సాలలే. అవునుగాని నేను బువ్వతిని పండుకున్నానని నీకెట్ల ఎర్కయే” అని ఆరా తీశాడు.

”ఎట్లనో తెల్సింది తియ్‌ మా ముందల పెద్ద మొగోని లెక్క మాట్లాడ్తవు గాని గిట్లాటి లెక్కలు జెయ్యాలంటే కలేజా కావాలే కలేజా” అంటుంటే రాజు అవమానంగా తలవంచుకున్నాడు. ”ఇగో ఎట్ల జేస్తవో నాకెర్కలే గాని రెండు మూడు దినాలల్ల గీడ పనులన్నీ అయిపోతయి. గడ్డిగూడా లేస్తది అంతవరకే గీ పని జర్గిపోవాలా గిట్ల నీ ఎన్కవడి ఎందుకు సెప్తున్ననోనని నీకు డౌటు రావచ్చు, గిదంతా నీ దిక్కెల్లె అని జెప్తిగా కొడుకా ఒకసారి దాన్ని సేతబట్టు ఇంగ అది మన మాట ఎట్లినదో సూస్తా” అంటూ విసవిసా నడుస్తూ వెళ్లిపోయాడు. అతని మాటలు మళ్ళీ రాజు మీద ప్రభావాన్ని చూపాయి. మెషిను కోటిలు దగ్గరకు పోయి ముఖ కడుగుకొని వచ్చి మళ్లీ కల్లంలోనే తిష్టవేశాడు. పదిగంటలప్పుడు నీలమ్మ పిల్లలతో పొలం దగ్గరకు వచ్చి గడ్డిమీద పడుకుని ఉన్న రాజుని తట్టి లేపుతుంటే అప్పుడే మెలకువ వచ్చినట్లు నటిస్తూ ”అయ్యో గింత పొద్దెక్కిందా పండుకుంటే పొద్దే తెల్వలే” అన్నాడు.

”గింత మొద్దులెక్క పంటావయ్య జెల్దీ లెవ్వు మా చెల్లుంటే సిరసిరలాడ్తుండే” అన్నది నవ్వుతూ.
”నిద్ర గాదొదినా గియ్యాల జెరమొచ్చినట్లు ఉంది కావల్సితే సూడు” అంటూ నీలమ్మ చేతిన చొరవగా తీసుకుని నుదురుపై పెట్టుకున్నాడు. నీలమ్మ వెంటనే చేతిని వెనక్కు లాక్కుంటూ ”ఎండపొద్దుకు పండుకుంటే పెయ్యి కాలకపోతే ఏమైతది సెప్పు గంత శాతగాకపోతే సెట్టు నీడన పండుకో పో” అని బలవంత పెట్టేసరికి రాజులేచి తుమ్మచెట్టు కిందికి పోయేసరికి చింకిచాపల సుభాషు, సురేందరు మన్నులో ఆడుతున్నరు. ”ఏందిరా మట్ల ఆడుకుంటుండ్రా జెర లెవ్వుండ్రి పండుకోవాలే” అంటూ వాళ్ళను పక్కకు జరిపి చాప దులిపేసుకుని నడుం వాల్చాడు. నీలమ్మ మళ్ళీ గంపతో వడ్లను ఇంటికి మోయసాగింది. రాజు పదకొండు గంటలదాకా పడుకొని నీలమ్మ మళ్ళీ గంపతో కల్లం దగ్గరకు రావటం చూసి ”ఓ ఒదినా గియ్యాల యింటికిపోనికి నా పానం శాతనైతలే కానీ జేర మాయింటికెని టిపిను తెస్తవా” అని అడిగాడు. ”అయ్యో నిజంగానే సుస్థుగున్నావాయ్య, మీ యింటికెని ఎందుకు తియ్యి నేనే బువ్వ తెస్తతియ్యి అంటూ” గబగబా గంప నింపుకొని వడివడిగా యింటిదిక్కు అడుగులేసింది.

మళ్ళీ వచ్చేటప్పుడు వేడివేడి అన్నం టమటా కోడిగుడ్ల కూరను తీసుకొచ్చి రాజుకిచ్చి ”కడుపునిండా తిని సెట్టుకింద సల్లగా నిద్రపో పనితోటి అలసినవేమో” అంటుంటే టిఫిను విప్పిచూసిన రాజు ”అయ్యో ఒదినా మా యింట్లకెని తెమ్మంటే పని ఇడుసుబెట్టుకుని వొండుకొచ్చినవా” అని నొచ్చుకుంటుంటే ”గదేం లేదయ్యా రాత్రంతా కల్లం కాడనే ఉంటివి ఇయ్యల పొద్దుగాల్ల నుంచి గీడనే ఉంటివి. మల్లా రెండు దినాల నుంచి నా కల్లంలోనే నిద్రపోతివి నా దిక్కెల్లి గింత సేస్తుంటే నేనూ ఒక్క పూట టిఫిను దెస్తే నా ముల్లెం పోయింది” అన్నది. రాజు మారుమాట్లాడక ఆవురావురుమంటూ తిని టిఫినంతా ఖాళీచేసి ”ఒదినా నీ సేతివంట శానా కమ్మగుంది మా యింట్ల గిట్లచెయ్యరు” అన్నాడు తేన్చుతూ. ఆ మాటలకు నీలమ్మ చిన్నగా నవ్వి ”అందరి లెక్క నేను సేసినా, ఏరే ఎట్ల జేస్తనయ్య నువ్వేకావాలని అంటున్నవు గాని నా వంట బాగలేదా” అన్నది. ”అయ్యో అమ్మతోడొదినా చాలా బాగున్నది నేను నిజమే సెప్పినా” అంటూ చెయ్యి నెత్తిమీద పెట్టుకుంటుంటే ”అయ్యో గట్ల జేయకయ్య సరే నువ్వన్నట్లు బాగుందేమో తియ్యి” అంటూ కల్లాం దిక్కు సాగిపోయింది.

కొద్దిసేపటి తర్వాత ”రాజు… ఓ రాజు…” అంటూ కొడుకును పిలుస్తూ సత్యమ్మ వరిసేన్ల మధ్యల నుంచి నడుస్తూ తుమ్మచెట్ల దగ్గరకు వచ్చి ”ఏందిరా పన్నెడాళ్ళయే యియ్యాల ఇంకా యింటికి రాకపోతివేం బిడ్డా బువ్వతినవా?” అంటూ కొడుకును పిలిచేసరికి ”నేను బువ్వ తిన్ననే” అన్నాడు తల్లి వచ్చినందుకు చిరాకుపడ్తూ ”ఏడ తింటివి బిడ్డా” అని ఆమె ఆశ్చర్యపడ్తుంటే ”ఒదినే తెచ్చింది” అంటూ కల్లంలో ఉన్న నీలమ్మను చూపించాడు. ”అయ్యో గట్లనా మల్ల గీడెందుకున్నవు కొడుకా యింటికి పోదాం పా” అని ఆమె పిల్చేసరికి ”గియ్యాల నా పెయ్యి సుస్తుగుందే ఒదిన తెచ్చిన టమాటా కూర కోడిగుడ్లు బువ్వ గిప్పుడే తిన్నా ఇంగ లెవ్వనీకి నాకు శాతగాదు కాని నువ్వు ఇంటికి పో నేనొస్తా” అని అన్నడు. సత్యమ్మ కొడుకు దగ్గర నుంచి లేచి నీలమ్మ దగ్గరకు వచ్చి ”ఏమే పిల్లా అందరి పన్లు అయినయి గాని యింకా నీ పని గాకపాయే” అన్నది.

”ఏం జెయ్యలే అత్తమ్మ ఒక్కదాన్నైయితి నీ కొడుకు ఉండగా బిరబిర పనులైతుంటే” గిప్పుడు గట్లయితదా సెప్పు” అని కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుంటుంటే ”మల్లా మీ అమ్మొల్లనైనా పిలవొద్దా పిల్లా” అని సత్యమ్మ అన్నది. ‘ఏడత్తమ్మ ఆళ్ళ కొలువులు జెయ్యనీకనే టయిము సాలదూ ఇంగ గీడికెట్లోస్తరు” అంట అంగలార్చుతుంటే ”అవునుగాని మీ అన్నా మిలటరీల ఉన్నడంటిరిగా గిప్పుడు ఏ దేశానా ఉన్నడే” అన్నది. ”ఏడనో సిములల ఉన్నడంట అప్పుడప్పుడు ఉత్తరాలు రాస్తుండుగానీ ఎప్పుడొస్తడో తెల్వ దత్తమ్మ. మీ కొడుకు సచ్చినప్పుడు గూడా మా అన్న రాకపోయే” అని అంగలారుస్తుంటే ”ఇగ నీ రాత గీడికి ఉంది బిడ్డా పురిట్ల రాసిన రాత కాట్లేవడ్తనే పోతదంట ఏం జేస్తవు సెప్పు మీ మామ సచ్చినప్పటినుంచి ముగ్గురు కొడుకులని పెట్టుకుని నేను లేనా గట్లనే నువ్వు బత్కు బిడ్డా” అంటూ గంపను నీలమ్మ నెత్తిమీదకు ఎత్తింది.

”అత్తమ్మ ఇంగ రెండు దినాలైతే వడ్లు ఇంటికి సేరుతయి గప్పడిదాకా రాజుని రాత్రిపూట గీడనే ఉండనియుండ్రి” అని ప్రాధేయపడ్తున్నట్లు అంది. ”గట్లనే ఉంటడు తియ్యి నేనొద్దంటినా పిల్లగాడు యింకా యింటికి రాకపాయేనని వోస్తి” అంటూ ఆమె తన యింటి దారిపట్టింది. రాజు చెట్టుకిందనే పడుకొని నీలమ్మ వస్తాపోతా ఉంటే ఓ కంట గమనించసాగాడు.
ఎర్రటి ఎండలో చెమటలు ధారగా కారుతున్నా వడ్లగంపను నీలమ్మ యింటికి మోస్తూనే ఉంది. కానీ సాయం చేయమని ఎవరిని అడగలేదు. సాయం చేయడానికి ఎవరూ వెళ్ళలేదు. పని ఎంత తొందరగా అయితే అంత మంచిది అని నీలమ్మ అనుకుంటే ఎంత ఆలస్యం అయితే అంత మంచిదని రాజు అనుకున్నాడు. దూరం నుంచి ఆ యిద్దరు వీళ్ళను గమనిస్తూనే ఉన్నారు. ఆ రోజు సాయంత్రం కూడా రాజుని కల్లు దుకాణానికి తీసుకుపోయి కిందటి రోజు పాఠమే చెప్పాడు ఎల్లయ్య. ముందటి రోజులాగే రాజు ఆ రాత్రి కూడా వెనక్కు తగ్గాడు. నాలుగోనాడు రాత్రి ఎట్టి పరిస్థితుల్లో అవకాశాన్ని జారవిడవద్దన్నాడు. ఎల్లయ్య అందుకు ఎరగా ఉదయమే కల్లం దగ్గరకు వచ్చి ఐదు పచ్చనోట్లు రాజు చేతిలో పెట్టి పని జరగాలన్నాడు. అంత డబ్బును ఒక్కసారి చూసేసరికి రాజు కండ్లు మిలమిలా మెరిశాయి. తప్పకుండా ఈరాత్రి కార్యం నెరవేరుస్తానని చేతిలో చెయ్యివేశాడు. ఆరోజు పొద్దంతా రాజు ఆ చుట్టుపక్కల కనపడక పోయేసరికి దార్లో ఎదురుపడ్డ ఎల్లయ్యను చూసి ”మామా గియ్యాల రాజు లేడేంది ఏడికి పోయిండు” అన్నది నీలమ్మ. ”రాజుగాడా ఆ… ఆడు ఆని పెండ్లాన్ని సూసొస్తనని మబ్బులనే పోయిండు నీ వడ్లుమోసుడు ఇయ్యాలతో అయిపోతదంటగా” అన్నాడు. ”ఆ… ఔ… మామా ఇయ్యాల మోస్తే అయిపోతయి” అంటు ముందుకు కదిలి యధావిధిగా తన పనిలో మునిగింది. సాయంత్రం ఐదు అయ్యేసరికి యింకా రెండు సంచుల వడ్లు మిగిలి ఉన్నాయి. ”చీకటిపడ్డా సరే ఇయ్యాల అన్ని వడ్లను మొయ్యాల” అనుకుని పిల్లను తీసుకెళ్ళి ఇంటి దగ్గర అత్తలకు అప్పగించి రెండు మూడు గంపలు ఇంట్లోపోసి తిరిగి వచ్చేసరికి రాజు వడ్లరాసి మీద గడ్డికప్పి దానిమీద దర్జాగా పడుకొని ఉండటం చూసిన నీలమ్మ ఆశ్చర్యపడ్తూ ”మీ అత్తోల్లింటికి పోయినవంట కదయ్య మల్ల గింత జెల్లి వచ్చినవేంది. మా సెల్లె బాగుందా” అంటూ క్షేమసమాచారా లడుగుతనే జెర పక్కకు జరిగి గాగడ్డిమీద పండుకో జెల్దీ జెల్దీ వడ్లు మొయ్యాలే” అని అంటుంటే ”నేనూ ఈడికెని లెవ్వొనొదినా లారీమీద పోయి వచ్చేతేల్లకు బాగా అలసినా అయినా సీకటైయ్యొచ్చింది ఇంకెంతసేపు మోస్తవు” అన్నాడు.

ఆ మాట విని నీలమ్మ విరక్తిగా నవ్వుతూ ”నా బతుకే సీకటి రాజు ఇంగ గీసీకటి నాకోలెక్కనా గియ్యాల వడ్లు మోసుడు పూర్తిచేస్తే రేపటినుండి గడ్డికట్టాలే నువ్వుగూడా మూడు దినాలవట్టి గీడనే ఉన్నవు బాగా అలిసుంన్నవు పో పొయ్యి యింటికాడ పడుకో” అన్నది కృతజ్ఞతగా చూస్తూ. ”ఇగో గిట్ల పరాయోన్ని జేసి మాట్లాడొద్దు నేను ఎవల దిక్కెల్లి ఈడున్న సెప్పు నావోళ్ళ దిక్కెల్లె ఉన్నాగా” అంటు నావోళ్ళు అనే పదాన్ని వత్తి పలికాడు. ”అయితే ఏమంటవయ్య” అన్నది నవ్వుతూ. ”ఏమంటలే గియ్యాల మోసుడు సాలియ్యి నేనూ గీడనే పండుకుంట” అంటు వడ్లకుప్ప మీదనుంచి లేవకపోయేసరికి ”గట్లనే నీ మర్జి” అని గడ్డిని సర్ది యింటికి నడిచింది. నీలమ్మ అటు కదలగానే రాజులో ఉన్న కోరిక పడగ విప్పింది. వెంటనే వడ్ల కుప్పమీద నుంచి లేచి ”ఒదినా ఇయ్యాల నాకు మస్తు ఆకలైతుంది జెల్దీ బువ్వండుకురా” అని అరచినట్లుగా చెప్పేసరికి

వరిచేలల్లోంచి పోతున్న నీలమ్మ వెనక్కు తిరిగి నవ్వుతూ చూసి ముందుకు సాగింది. ఆమె తన దిక్కు నవ్వుతూ చూసి గంప చంకలో పెట్టుకుని ముందుకు సాగుతుంటే జేబులో దాచుకున్న సారా బాటిలును తీసి రెండు గుటకలేసి దాని అంచుకని తెచ్చుకున్న చేప ముక్కలని నంజుకు తింటుంటే చేపముక్కలో నీలమ్మ రూపం కన్పించి వెకిలి నవ్వులు నవ్వాడు.ఎప్పట్లాగనే రాత్రప్పుడు నీలమ్మ భోజనం తీసుకువచ్చి చేతులు కడుగుకోమని చెంబుతో రాజుకి నీళ్ళిచ్చి భోజనం వడిస్తూ ”ఊర్ల మా సెల్లెలు ఎట్లుందయ్య” అన్నది. రాజు చప్పుడు చేయకుండా తదేకంగా నీలమ్మనే చూస్తున్నాడు.

”ఏంది రాజు మా సెల్లి ఎట్లుందంటే సప్పుడు సెయ్యవేంది” అంటూ అన్నం అతని ముందుకు జరిపి అతని ముఖంలోకి చూసింది. రాజు చూపులు తననే నిశితంగా గమనిస్తున్నాయని గ్రహించి క్షణకాలం తత్తరపడి ”ఏంది నన్ను గట్ల జూస్తున్నవేంది” అన్నది కంగారుపడ్తూ ”గియ్యాల నువ్వెంత ముద్దుగున్నవోనని చూస్తున్నా” అంటూ చెయ్యి పట్టుకునేసరికి ”రా… రా….జు… ఏంది ఏం మాట్లాడుతున్నవు. నీకు కయాలుండీ గీమాటలు మాట్లాడి గిట్లాటి అర్కతులు జేస్తున్నవా ఇడువు నా సెయ్యి ఇడువు” అంటూ చేతిని వెనక్కు లాక్కుంది. ”ఒక్కసారి నా దానివిగా ఒక్కసారంటే ఒక్కసారి నువ్వంటే నాకు మస్తు ఇష్టం” అంటూ ఆంబోతులా మీదపడేసరికి మధ్యల ఉన్న అన్నం గిన్నె నీళ్లబిందె పక్కకు దొర్లి అన్నం నీళ్ళు కలగలిసి నేలపాలు అయ్యాయి. ”అయ్యో రాజు నన్ను ఇడువు నేనట్లాటి దాన్ని కాదయ్యా నేనూ నీ ఒదిననూ నువ్వు నా మరిదివి మన నడ్మ గిట్లాంటి అర్కతులా రాజు వొద్దు వొద్దు నాకాడికి రావొద్దు” అని వెనక్కు జరుగుతుంటే…

”అంటే నేను నీ మరిదిని కాకుంటే నువ్వు నాకాడికి వొస్తవుగా గియ్యాలటి నుంచి నేనూ నిన్ను ఒదినగా సూడనని నీకు సమజయ్యే ఉంటది గట్లనే నేనూ నీ మరిదిని కాదన్కో” అని అనగానే నీలమ్మ తలబాదుకుంటూ ”అయ్యో నేనట్ల అనలే గిట్లాంటి అర్కతులు వద్దు రాజు” అని రెండు చేతులెత్తి మొక్కుతూ ”నన్నిడ్వు” అని కన్నీళ్ళు పెట్టుకున్నది. ”ఇంగో మొగడు లేక ఒయిసిని సంపుకొని ఎన్ని దినాలుంటవు నేనూ ఒయిసిల ఉన్నాను నువ్వు నాకు కావాలే గంతే” అంటూ మీదపడేసరికి నీలమ్మ పెనుగులాడింది. రాజు సర్వశక్తులు కూడ తీసుకుని నీలమ్మను తన స్వాధీనంలోకి తెచ్చుకోవటానికి విశ్వప్రయత్నం చేస్తున్న సమయంలో వెనకనుంచి గట్టిగా చప్పట్లు విన్పించేసరికి రాజు అదిరిపడి అక్కడ్నించి పరుగందుకున్నాడు.

నీలమ్మ ఎదురుగా సత్తయ్య ఎల్లయ్యలు నిలబడి చప్పట్లు చరుస్తూ కన్పించేసరికి సిగ్గుతో చితికిపోతూ అస్తవ్యస్థంగా ఉన్న చీరను గబుక్కున సర్దుకుంటూ రెండుచేతుల్లో ముఖం దాచుకుంది. సత్తయ్య మరో అడుగు ముందుకేసి ”ఏమే రంకులాడి ఎవడే ఆడు, ఎన్ని దినాల నుంచి గీకత సాగిస్తున్నవు, మొగుడు సచ్చిన దానివని నిన్ను నాకన్న బిడ్డలెక్క జూస్తుంటే కొవ్వెక్కి నువ్వు గిట్లాంటి అర్కతులు జేస్తవా తూ నీ బతుకు గిట్లాంటి బతుకు బతికేకన్నా బాయిల వడి సావరాదూ” అని ఎల్లయ్య దిక్కు తిరిగి ”ఎల్లిగా గియ్యాల రాజుగాడు గీడికి రాలేదా?” అని ఏమీ ఎరుగనట్లు అడిగాడు. ”పొద్దుగాల్లనే ఆడు ఆని అత్తగారింటికి పోయిండన్నా గాసుద్ది నీలమ్మకీ పగటాల్లనే తోవల గల్సి సెప్పినా” అన్నాడు అమాయకత్వాన్ని నటిస్తూ ”హన్నా ఆడు ఈడికి రాడని ఎర్కయ్యే గిది మిండన్ని పిల్సుకుందన్నమాటా కాపలా సరిగ్గా ఉందోలేదో జెర సూసొద్దామని ఇడికొచ్చినం గావట్టి సరిపోయే లేకుంటే ఈకత యింకెన్నాళ్ళు సాగుతుండెనో ఎల్లిగా ఇంగ ఈ బిడ్డెట్ల నా ముందలి బత్కుతదో ఇగజెప్తా” అంటూ నీలమ్మను తీక్షణంగా చూస్తూ వెనుతిరిగి సరాసరి మెషిను కోటిలు వెనకకు నడిచారు.

ఆ మాటలు నీలమ్మ గుండెల్లో కత్తుల్లా దిగాయి. కల్లంలోనే అవమానంతో కుప్పకూలింది. కల్లం నుంచి పరుగెత్తిన రాజు మెషినుకోటిలు వెనక కూర్చొని ఆలోచనలో పడ్డాడు. ”ఈ కొడుకు దాని చెరబట్టమని జెప్పి సరిగ్గా అదే టయిముల పెద్దనాయిన తోటి వచ్చిండేంది” అనుకున్నాడు కానీ సత్తయ్య కంట్లోపడ్తినని లోపల దడగానే ఉందతనికి. ”శభాష్‌ బేటే శభాష్‌” అంటు వెనకనుంచి విన్పించేసరికి తలతిప్పి ఎదురుగా సత్తయ్య నవ్వుతూ నిల్చుండేసరికి బిక్కసచ్చిపోయాడు. ”భయపడకు బేటే భయపడకు గిదంత చేపించింది పెద్దనాయినే గదంతా సెప్తె హరికతనే అయితది గాని, ఈడ్కెని ఎవల కండ్ల పడకుండ నీ అత్తగారింటికి పో. నీపని ఈడికి ఖతం అయ్యింది” అంటూ ముందుకు నడిచాడు.
సగం దార్లోకి వెళ్లాకా ముగ్గురు విడిపోయి ఏమీ ఎరుగనట్లు ఎవరి దారి వాళ్ళు పోయారు. నీలమ్మ మెలిపెట్టిన బాధతోని చాలాసేపటిదాకా అట్లాగే కూర్చుండిపోయింది. అర్ధరాత్రి సమయంల పరిసరాలే తనను చూసి భయపడ్తున్నట్లు అన్పించి మెల్లగా లేచి చీరను సరిగా కట్టుకుని బావి దగ్గరకు నడిచింది. మనస్సులో ఆలోచనలు తుపాను లెక్కున్నా నిబ్బరంగా మోటమీదికి నడిచి బావిలోనికి తొంగిచూసింది. వెన్నెల్లో నీళ్లు నిశ్శబ్దంగా నిశ్చలంగా తళతళ మెరుస్తున్నాయి. అందులోకి దూకి ఆత్మహత్య చేసుకోవాలనే బలీయమైన కోరికకూ క్షణకాలం ఆనకట్ట వేసి ఆలోచిస్తే కళ్లముందు పిల్లలు మెదిలారు. గుండెల్లోంచి దుఃఖం తన్నుకువచ్చి పొంగిపొరలింది.

నిస్సత్తువతో ఏడుస్తూ మోటమీద చతికిల పడి చాలాసేపు ఆలోచిస్తూ ఉండిపోయింది. కొంచెం సేపయ్యాక పిల్లలకోసం బతకాలని నిర్ణయించుకొని ఇంటి దిక్కు అడుగులేస్తుంటే సత్తయ్య, ఎల్లయ్య, రాజులు గుర్తుకు వచ్చి గుండె దడదడలాడింది. ఇకముందు ఎదురయ్యే ఏ పరిస్థితులనైనా ఆత్మస్థైర్యంతో ఎదుర్కోవాలని నిర్ణయించుకుని ఇంటి దగ్గకు పోతూనే సత్తయ్య గుమ్మం దిక్కుచూసింది. తలుపులు బిగించి ఉండటం చూసి పరుగులాంటి నడకతో ఇంట్లోకి వెళ్ళి పడుకున్న పిల్లలను గుండెలకు హత్తుకుని బావురుమంది.

 తల్లి ఏడుపు విని నిద్రలోంచి లేచిన సురేందరు భయపడి తాను కూడా ఏడుస్తూ ”అమ్మ ఎందుకేడుస్తున్నవే గింతసేపు ఏడికి పోయినవు కాకయ్య బువ్వ తినలేదా” అని అమాయకంగా అడుగుతుంటే ”ఆడు గియ్యాల బువ్వతినక నన్ను తినాలన్కుండు రా” అని కన్నీళ్ళు పెట్టుకున్నది. సురేందరు అదేం పట్టనట్టు ”అమ్మ నాకు మస్తు ఆకలైతుందే గియ్యాల నేనూ తిన్లే గప్పుడు నువ్వే బువ్వొండుతుంటే మస్తు నిద్రొచ్చి పండుకున్నా నీకు యాదికి లేదా అమ్మ జెల్దీ బువ్వెయ్యే నాకు మస్తు ఆకలైతుందే” అని అంటుంటే సుభాషు కూడా లేచి ”అమ్మ బువ్వ” అన్నాడు. నీలమ్మకు అప్పుడు గుర్తుకు వచ్చింది. వంట చేస్తున్నప్పుడే పిల్లలు పడుకున్నారనే విషయం. రాజుకి తొందరగా అన్నం పెట్టివచ్చి పిల్లలతో కల్సి భోజనం చేద్దామని వెళ్తే ”ఇట్లా జరిగిందేంది” అని జరిగింది జ్ఞప్తికి వస్తుంటే ఆమె గుండె రగిలింది. ”ఆడు బువ్వపెట్టిన సెయ్యినే పట్టుకుండు” అంటూ తన చేతిని నేలకేసి కొట్టుకుంటు గడిపింది. ఆరాత్రి ఆమెకు కాళరాత్రే అయింది. తెల్లారి కోడికూసే ఝామున గంప తీసుకుని కల్లం దగ్గరకుపోయి వడ్లని యింటికి మోస్తుంటే చుట్టుపక్కల అందరు లేచి వాళ్ళవాళ్ళ పనుల్లో నిమగ్నమై ఉన్నారు. నీలమ్మ అందర్ని గమనిస్తూనే పనులు చేస్తోంది. ఏ క్షణంలో సత్తయ్య, ఎల్లయ్యలు వచ్చి తనను నిలదీస్తారేమోనని గుండెను బిగపట్టుకుంది.

”రాజు ఊర్లలేడని ఎల్లిమామా సెప్పిండు గాని రాజు పొద్దుమింకి వచ్చి గిట్ల జేసిండంటే ఈల్లంతా నమ్ముతారా గట్లగాక రాజుని సూసి కూడా సూడనట్లు ఈళ్ళిద్దరు ఎందుకుండ్రు ఒకాల నిజంగా సూడలేదేమో? గట్లయితే నేనేం జెప్పుదూ” అంట నీలమ్మ అలోచనలు పరిపరి విధాలు పోతున్నాయి. రాజు లెక్కలు బయటపెట్టాలనుకుంది కాని ఎట్లా బయటపెట్టాలో అర్థంగాక మనస్సులో మధన పడసాగింది. చివరికి ఈ విషయాన్ని వాళ్ళే ఎలా కదుపుతారో చూడాలనుకుంది. అప్పుడే రాజు విషయం అందరికి చెప్పాలనుకుంది. వడ్లు మోయటం పూర్తయ్యాకా సద్ది బువ్వ నీళ్ళు గంపల పెట్టుకుని పొలం దగ్గరకు పిల్లలను తీసుకుపోయి చెట్లుకింద కూర్చోబెట్టి గడ్డంతా ఒక్క దగ్గరకు చేరుస్తూ తలెత్తి చూసి నిర్ఘాంతపోయింది. పొలాల్లోంచి సత్తయ్య, ఎల్లయ్యతో కల్సి రాజు వస్తూ కన్పించాడు. సత్తయ్య, ఎల్లయ్యలు తుమ్మచెట్టు కింద కూర్చొని మాట్లాడుతుంటే రాజు నేరుగా నీలమ్మ దగ్గరకు వచ్చి కనుబొమ్మలెగరేస్తూ ”రాత్రి ఎట్లా ఉంది మన తడాకా” అంటూ విషపు నవ్వు నవ్వేసరికి నీలమ్మ కోపం కట్టలు తెంచుకుంది. మారుమాట్లాడకుండా ”థూ” అని ముఖాన కాండ్రించి ఉమ్మంగానే ”ఏందే నామీదనే ఉంచుతవా ఇంగ గిప్పటి నుంచి నీ పనిసెప్తా” అని కోపంగా నీలమ్మ మీదికి రాబోయేసరికి ”ఓ రాజుగా” అంటూ ఎల్లయ్య కేకేశాడు. ”ఆ వస్తున్నానే” అంటూ నీలమ్మను ఉరిమిరిమి చూస్తూ ”గియ్యాల తప్పించుకున్నావు బిడ్డా కాని ఇంగ నా సేతుల్లోంచి తప్పించుకోలేవు” అంటూ వెళ్లాడు. రాజు చెట్టు దగ్గకు వెళ్లంగానే అతని కోసమే చూస్తున్న ఎల్లయ్య ”అదేమంటుం దిరా” అంటూ చూపుల తోనే నీలమ్మను చూపిస్తూ సైగ చేసినట్లు అడిగాడు.

”ఏమంటదేందే నా ముఖం మీద ఉంచింది” అంటూ అంగీతో ముఖం తుడుచుకుంటుంటే ”గియ్యాలటికిది సాలు తియ్యి నిన్ను రాత్రి గుర్తుపట్టనట్లు ఉండాలని గీడిదాకా నీతోటి వచ్చినం. మా నజర్ల నువ్వు గిప్పుడే నీ పెండ్లాము కాడికెని వచ్చినట్లు లెక్క. జెర దానిమీద నజర్‌ వెట్టు గిప్పటికి అది మా కండ్లల్ల పడ్డది ఇంగ నీతోని కలిసుండంగా పాలోల్ల కండ్లల్ల గూడా పడాలే అందరి ముందు దాని ఇజ్జతు కచ్చరకచ్చర గావాలే గట్ల గనుక నువ్వు జేస్తే గిప్పుడు ఇచ్చిన దానికంటే ఎక్వ రూపాలిస్తా” అంటూ పండ్లు పటపట కొరికాడు సత్తయ్య. ”బేటే సమజైందిగా యింగ దాన్ని నీ సేతిల పెట్టుకునుడు నీ కోషిష్‌ను పట్టిఉంటది ఇంగ నీ మర్జీ” అంటూ భుజంపై నొక్కాడు ఎల్లయ్య.

ఆ మాటలతో నీలమ్మపై పూర్తి అధికారం తనకే వచ్చినట్లు రాజు ఫీలయ్యాడు. మర్నాటి నుంచి ఏదో ఒక వంక కల్పించుకుని సత్తయ్య పోచమ్మ ముందే నీలమ్మ ఇంటికి రాకపోకలు కొనసాగిస్తుంటే రాజు వచ్చినప్పుడల్లా ఏదో పనిబడి సుక్కమ్మ ఇంటికి, పోచమ్మ ఇంటికి, కిరాయోళ్ళ ఇండ్లకు పోతుంటే ఆమెను వెంటాడుతూ అక్కడికి కూడా చేరేవాడు.
పండిన పంటలోంచి యింట్లోకి కావలసినన్ని ఉంచుకుని మిగతా వడ్లను అమ్మేసి వచ్చిన డబ్బులను చంద్రయ్య దగ్గర దాచింది నీలమ్మ. తల్లి వచ్చినప్పుడు పంట ఏయమని ఇచ్చిన డబ్బుల కిందికి వాటిని ఇవ్వాలనుకుని ఖర్చులకు మాత్రం వెయ్యి రూపాయలు తీసుకుంది. వాటిల్లోంచి పండగకని పిల్లలకూ తనకు బట్టలు తీసుకున్నాకా ఐదు వందల మిగిలితే ఇంటి వెచ్చాలకని మూడు వందలు ఖర్చుచేసింది. మిగిలిన రెండు వందలకి చేతిఖర్చులకని దాచి ఉంచింది.
వారం గడిచాకా శివరాత్రికి సత్తయ్య కీసరగుట్ట జాతరకు పోతూ వారం రోజులపాటు ఇంట్లో ఉండటం లేదనే విషయాన్ని ఎల్లయ్యకు చేరేస్తే ఎల్లయ్య రాజుకి చేరేశాడు.

రేపు శివరాత్రి అనంగా సత్తయ్య బండి కట్టుకుని కుటుంబ సమేతంగా కీసరగుట్టకు బయలుదేరితే నీలమ్మ ఇల్లంతా దులిపి పక్కబట్టలు ఉతికి ఇల్లు అలికి ముగ్గులు పెడ్తూ. భర్త పడుకునుండే స్థలాన్ని చూస్తుంటే మొగులయ్య ఇంకా సజీవంగా అక్కడే పడుకుని నిద్రపోతున్నట్లు అన్పించి
”మొగుళ్ళ బాయిలకు నీల్లొచ్చినాయి
నీతోటి మొగవారు మోటలు కొట్టంగా
నీకేటి ఈ నిదురాలో లేవరాదయ్యా
నీతోటి మొగవారు మొఖము సుద్దులు చేయుయాళాయే లెమ్మి
అలికిన్నానో పూసిన్నానో అలుగుళ్ళమీద
అలిగిపన్నాడోయమ్మ జడల శంకరుడు
జడలశంకర లెమ్మి జగమూర్తులు లెమ్మి
పాల లింగము లెమ్మి పరమేశ లెమ్మి
గజ్జెల బాయిలకి నీల్లొచ్చినాయి
గనుడా లేవయ్యా
నీతోటి మొగవారు పనులు జేయంగా
నీకేటి నిదురాలు లేవరాదయ్యా”
అని భర్తను తల్చుకుని పాడుకుంటుంటే దుఃఖం పొంగుకొచ్చిందామెకు.

సాయంకాలం దర్జి దగ్గరకుపోయి కుట్టడానికి ఇచ్చిన బట్టలను తీసుకొచ్చింది. సురేందరు, సుభాషు వాటిని చూస్తూనే ‘కొత్త బట్టలు’ అని మురిశారు. చీకటిపడే వేళకు పిల్లలకు అన్నంపెట్టి తానూ తిని అలసినట్లుగా నిద్రపోయింది.అర్ధరాత్రి దాటాక మెల్లగా తలుపు తట్టిన చప్పుడై ఉలికిపడి లేచింది. ఎప్పుడు లేంది అద్దుమ రాతిరి తన యింటితలుపును ఎవరు తడుతున్నారో అర్థంకాలేదు. బయట నుంచి తలుపు చప్పుడు విన్పిస్తూనే ఉంది.”రాజు వచ్చిండా” అని ఆలోచన రాగానే నీలమ్మ గుండె ఝల్లుమన్నది. ”బయట ఎవలుండ్రో ఎట్ల దెల్సుకుందు”అనుకుంటూ ధైర్యం చేసి ”ఎవలు” అని గట్టిగా అరిచింది.బయటినుంచి ఎట్లాంటి ప్రతిస్పందన లేదుకానీ తలుపు తట్టడం ఆగలేదు. ఎట్టి పరిస్థితుల్లో తలుపు తియ్యొద్దని నిర్ణయించుకుని బిగదీసుకు కూర్చుంది కాని భయంతో ఒళ్ళంతా చెమటలు పట్టి ప్రాణం తోడేస్తున్నట్లున్నా కూర్చున్న చోటినుంచి కదల్లేదు.గంటా రెండుగంటల దాకా తలుపు చప్పుడు అవుతూనే ఉంది. మర్నాడు ఉదయం పండగ పనుల్లో అందరు మునిగిఉంటే ఎల్లయ్య ”ఏం జేస్తున్నవు పిల్లా” అంటూ వచ్చాడు.సత్తయ్య లేని సమయంలో ఎల్లయ్య సరాసరి ఇంట్లోకి రాగానే నీలమ్మ గుండెలు అదిరాయి. ఏం రాద్దాంతం చేస్తాడోనని భయపడింది. రాత్రి వచ్చి తలుపు తట్టింది ఇతను కాదుకదా అనుకుంటూ అతన్ని అనుమానంగా చూస్తూ ”ఏంది మామాఏం సంగతి” అంది కూర్చోనికి పీటిస్తూ
”ఏంలే పిల్లా గియ్యాల మీ అత్తమ్మ నేనూ కీసరగుట్టకు పోవాలనుకున్నాం గందుకని చార్జీలకు రెండు నూర్లు కావాలే” అని అడిగాడు.

”అయ్యో ఒకపైస నాకాడ లేవు మామా ఉన్నకాడ్కి పండుగని యింట్లకు కర్సుజేసినా యింకా మా అమ్మ రాకపోయే ఆమెవస్తేనన్న ఇస్తుంటి” అని అన్నది మనస్సు కుతకుతలాడ్తుంటే”ఆ గట్లనా మల్ల పంట అమ్మిన రూపాలేం జేస్తివి” అన్నాడు ఇల్లాంతా కలియజూస్తూ ”ఏడ మామా ఆ సేటు ఇంక పైసలియ్యక పాయే” అన్నది పనిచేస్తూనే.”ఇంగో ఎవలకు కతలు సెప్తున్నవు ఆడు నిన్ననే తోవల కల్సితే ”మావోళ్ళ పైసలియ్యలే అని అడ్గినా నాకంత ఎర్క తియ్యి” అన్నాడుకిందికి మీదికి చూస్తూ గుంభనంగా.”అయ్యొ నా దిక్కెల్లి మస్తు పీకరైపాయే నీకు” అని అనుకుంటూ ”గవ్వామామా గవి యింకున్నయా మా అమ్మ యిప్పిచ్చిన అప్పుకింద కడ్తి” అని అంటుంటే”ఎవలికి చంద్రన్నోళ్ళకా ఆళ్ళకాడినుంచి మీ అమ్మ అప్పుతెచ్చిందా మీ అత్తమ్మ నాకన్ని సెప్పింది తియ్యి ఉంటయి సూడు” అంటూ బీడినిముట్టించి గుప్పుగుప్పున పొగపీల్చి తాపీగా వదలసాగాడు.ఇక ఇచ్చేదాకా వదిలేటట్టు లేడని డబ్బాలోంచి వంద రూపాయలు తీసి అతని చేతిలో పెడ్తూ ”లే మామా చంద్రయ్య మామా గిప్పుడు మా అమ్మోళ్ళ యింటికాడనేపన్జేస్తుండంట గంద్కునే మామకు పైసలిచ్చి మా అమ్మకియ్యమన్నా ఇంగో గివి ఉన్నయి” అంది.అవి తీసుకుంటూ ”ఇగో దేవునికాడికి పోతున్న సచ్చింగనే జెప్తున్నవా” అంటూ అనుమానంగా చూశాడు. ”ఔను మామాసచ్చంగనే చెప్తున్న” అంటూ నీలమ్మ అబద్ధం ఆడింది.ఎల్లయ్య వందనోటుని జేబులో కుక్కుకుని అదోలా చూస్తూ బయటకు నడిచాడు. ఆతను అటు వెళ్ళగానే నీలమ్మ సుక్కమ్మ యింటికి గబగబా పోయేసరికి పిల్లలకు జడలు వేస్తూకూర్చుందామె. ”నీలమ్మను చూస్తూనే ఏమే పిల్లా పనైందా” అంది పలకరింపుగా.”ఏడయింది అత్తమ్మ సగం పనిలోనే ఉండగ ఎల్లిమామొచ్చిండు” అని ఆగిపోయింది.”గింతాలప్పుడు నీకాడి కెందుకొచ్చిండు” అని ఆశ్చర్యపడిందామె.”కీసరగుట్టకు పోతుండంట రెండునూర్లు ఇయ్యమని వొచ్చిండు” అంటూ చెప్పేసరికి
”లేవని జెప్పకపోయినవే పిల్లా” అన్నది సుక్కమ్మ కోపంగా.”గట్లనే సెప్పిన అత్తమ్మ కాని మీకాడ పైసలు వెట్టిన సుద్ది ఎర్కయి వొచ్చిండు. గాసుద్ది ఆయనకెట్ల ఎర్కయింది” అన్నది.

– జాజులగౌరి

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

89