ఎందుకు చదవాలి ?

ఎందుకు చదవాలి ?

ఇదే ప్రశ్నని ఒక టీచర్ని అడిగితే, ఇదేం ప్రశ్నండీ అంటూ మొదలు పెట్టి విద్య మరియు దాని ప్రయోజనములు అనే ప్రసంగ వ్యాసాన్ని చదవడం మొదలు పెడతాడు. అదే ఓ విద్యార్ధిని అడిగితే, ఎందుకేమిటి సార్ మార్కులకోసం చదవాలి ఆ మార్కుల వలన ర్యాంకులు వచ్చును ఆ ర్యాంకుల వలన ఉద్యోగము వచ్చును. అంటూ మొదలు పెట్టి కెరీర్ గైడెన్సు పాఠాలు అప్పజెప్పడం మొదలు పెడతాడు. ఈ దౌర్భాగ్యానికి కారణం మన విద్యా విధానం. దాన్ని బాగుచెయ్యడం బ్రహ్మ తరం కూడా కాదు.

మరి మనం ఎందుకు చదవాలంటారు ?

ఎందుకు చదవాలంటే, మన్ని మనం అర్ధం చేసుకోవడానికీ.., మన చుట్టూ ఉన్న సమాజాన్ని అవగతం చేసుకోవడానికీ.., మన తోటివారికీ మనకీ మధ్యగల సంబంధాలని మెరుగు పరుచుకోవడానికీ.., మానవ సంబంధాలని పటిష్ట పరచుకోవడానికీ.., అన్నిటికంటే ముఖ్యంగా సామాజిక చలన సూత్రాలని తెలుసుకోవడానికీ.., ఆయా సూత్రాలని నిజ జీవితంలో పాటించే సందర్భాల్లో ఎదురయ్యే సమస్యలని గుర్తించడానికీ.., వాటిని అధిగమించే ప్రయత్నంలో మనవే అయిన జీవన విలువలని తయారు చేసుకోవడానికీ చదవడం చాలా అవసరం.

అయితే అందుకోసం ఏం చదవాలి ?
శాస్త్రాలని చదివితే విజ్ఞానం పెరుగుతుంది. వార్తా పత్రికలు చదివితే ఎప్పుడెక్కడ ఏమి జరిగిందో తెలుస్తుంది కానీ ఎందుకు జరిగిందో తెలుస్తుందా ? మనిషి ఆలోచనా పరిధి విస్తరిస్తుందా ? అవగాహన పెరుగుతుందా ? ఈ విషయాల్లో ఎవరూ ఎలాంటి హామీలూ ఇవ్వలేరు. ఎందుకంటే,
విజ్ఞానం వేరు. వికాసం వేరు. ఈ రెండింటికీ చాలా తేడా వుంది. కనీసం ఆ తేడాని గుర్తించడం కోసమైనా మనం చదవాలి.

ఏ చదువైతే మనిషికి విజ్ఞానంతో బాటు వికాసాన్ని కూడా కలిగిస్తుందో అదే సాహిత్యం.
ఎందుకంటే సాహిత్యం అనేది మన్ని మనం వెతుక్కునే ప్రక్రియ. మన మూలాల్ని తవ్విపోసే ప్రక్రియ. ఇందులో వినోదాన్ని మాత్రమే కోరుకునేవారికి వినోదం పంచే రచయితలున్నారు. వినోదంతో బాటు విజ్ఞానం కోరుకునేవారికి పరిశోధనాత్మక సాహిత్యాన్నందించే రచయితలున్నారు. ఈ రెండింటితోబాటు వికాసాన్ని కూడా రంగరించి అందించే రచయితలూ ఉన్నారు.

మరి ఈ రచయితలు వీటిని సాహిత్యంలోకి ఎలా తీసుకు రాగలిగారు ?
ఎలాగంటే,
సాహిత్యంలో పాత్రలుంటాయి. పాత్రలంటే ఎవరు ? మనకి ప్రతిరూపాలు. కాబట్టీ అవీ మనలాగే ప్రవర్తిస్తాయి. చాలాసార్లు మన ప్రవర్తనలోనూ ప్రతిస్పందనలోనూ మన్ని మనం ఆ పాత్రలతో పోల్చుకునే అవకాశాన్నిస్తాయి. అలా పోల్చుకోవడం ద్వారా మన స్పందనల్లోని ఉచితానుచితాల్ని బేరీజు వేసుకునే అవకాశాన్ని కూడా ఇస్తాయి. వ్యక్తులుగా ఎవరికీ వారే ఎకవచనాలే అయినప్పటికీ ఏ ఒక్కరూ కేవలం ఒక్కరు మాత్రమే కాదు. ప్రతి వ్యక్తీ తన దైనందిన జీవితంలో ఎన్నో రకాలైన పాత్రలని పోషించక తప్పదు. అంతే కాదు, ఆయా పాత్రలని రక్తి కట్టించక తప్పదు. మనం ఆయా పాత్రలని పోషించడంలో వేసిన అడుగులూ.., తప్పటడుగులూ.., తప్పుటడుగులూ మొదలైన అన్నిటి గురించీ సాహిత్యంలో ఎదురయ్యే పాత్రలు వివరిస్తాయి. మనం పోషించే పాత్రలకి మనం న్యాయం చేయ్యగాలిగామా లేదా అనే విషయంలో మనం ఎప్పటికప్పుడు రాజీ పడిపోతూనే ఉంటాము. అలా రాజీ పడటం ద్వారా మనం ఏం పోగొట్టుకుంటున్నామో కూడా ఆయా పాత్రలు తెలియజేస్తాయి.
మన చుట్టూ ఎన్నో రకాల పాత్రలు జీవిస్తూనే వుంటాయి. వాటిని మనం పాత్రలని కాక వ్యక్తులని వ్యవహరిస్తాం. ఆయా వ్యక్తుల వ్యక్తిత్వాలని అర్ధం చేసుకోవడంలో సాహిత్యంలోని పాత్రలు ఎంతగానో ఉపకరిస్తాయి. ఈ విషయంలో మనలోని వివిధ పాత్రలని అవగతం చేసుకోవడానికి సాహిత్యం ఎంత దోహద పడుతుందో అంతకంటే ఎక్కువగా మనచుట్టూ తిరిగే పాత్రలని అర్ధం చేసుకోవడంలో సహాయపడుతుంది. ఇలా అనడానికి కారణం, మనుషుల్లో ఎదుటివారిని సంస్కరించడానికి ఉరకలేసే ఉత్సాహం స్వయంగా తమని తాము సంస్కరించుకోవడంలో ఉండకపోవడమే.

మన స్పందనలు సందర్భాన్ని అనుసరించి మారిపోతూ వుంటాయి. ఆ సందర్భంలో ఎదురైన వ్యక్తులనిబట్టికూడా మారిపోతూ వుంటాయి.
కాబట్టీ,
సాహిత్యంలో కూడా సందర్భాలకీ.., ఆయా సందర్భాలకి దారి తీసిన సంఘటనలకీ.., ఆయా సంఘటనలకి పర్యవసానమైన సన్నివేశాలకీ.., ఆయా సన్నివేశాల ద్వారా బహిర్గతమయ్యే భావోద్వేగాలకీ.., ఆయా భావోద్వేగాలకి దారి తీసే నాటకీయతకీ.., దాని వల్ల మనలో కలిగే ఉద్వేగాలకీ.., ఇలా మన జీవన గమనంలో మనకి ఎదురుపడే సమస్త సామాజిక అంశాలకీ సంబంధించిన సమస్యలూ పరిష్కారాలూ సాహిత్యంలోనూ వుంటాయి.

అందుకే మనం సాహితాన్ని చదవాలి.
సాహిత్యం మనుషుల్ని వ్యక్తీకరిస్తుంది. సంస్కరిస్తుంది. విశ్లేషిస్తుంది. వివేచిస్తుంది. విమర్శిస్తుంది. ఆత్మీయంగా పరామర్శిస్తుంది. గుండెల్ని ప్రేమగా స్పర్శిస్తుంది.
అందుకే మనం సాహిత్యాన్ని చదవాలి.

-రాణి